แม่แตง (คำเมือง: ) เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดเชียงใหม่
ชื่ออำเภอ
เดิมชื่อ อำเภอแม่แตง แล้วเปลี่ยนเป็น อำเภอสันมหาพน ในปี พ.ศ. 2460 ต่อมาในปี พ.ศ. 2482 กลับมาใช้ชื่อ “อำเภอแม่แตง” ตามเดิม
คำขวัญ
“แดนน้ำสามแม่ ล่องแพขี่ช้าง แอ่วอ่างแม่งัด กาดนัดแม่มาลัย โป่งเดือดใหญ่ล้ำค่า หมอกฟ้าห้วยน้ำดัง มนต์ขลังเมืองแกน ท่องแดนถ้ำบัวตอง”
ประวัติความเป็นมา
อำเภอแม่แตงเดิมตั้งขึ้นแห่งแรกในท้องที่ ตำบลบ้านเป้า อำเภอแม่แตง ปัจจุบัน คือ บ้านเป้า หมู่ที่ 4 ตำบลบ้านเป้า เมื่อ พ.ศ. 2418 ตรงกับสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ทรงรับสั่งให้พระเจ้าอินทวิชยานนท์ ( เจ้าหลวง ) เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 7 จัดตั้งแขวงเมืองแกนขึ้นที่บ้านเป้า เรียกว่า แขวงบ้านเป้าเมืองแกน เพราะการคมนาคมสมัยนั้นต้องอาศัยทางแม่น้ำปิงเป็นหลัก และแต่งตั้งท้าวแสนไชย ขึ้นเป็นผู้ปกครองแขวงเป็นคนแรก ต่อมา พ.ศ. 2435 ได้ย้ายไปตั้งอยู่บ้านเมืองกื้ด หมู่ที่ 1 ตำบลกื้ดช้าง เรียกว่า แขวงเมืองกื้ด โดยมีขุนกื้ด เป็นผู้ปกครองแขวง ต่อมาปี พ.ศ. 2437 ได้ย้ายไปตั้งที่บ้านวังแดง หมู่ที่ 2 ตำบล อินทขิล เรียกว่า แขวงเมืองแกน อีกครั้งหนึ่ง มีพ่อแคว่นพรหม (กำนันพรหม กำนันคนแรกของตำบลอินทขิล) เป็นผู้ปกครอง ต่อมา พ.ศ. 2439 ได้ย้ายไปตั้งที่บ้านแม่กะ หมู่ที่ 3 ตำบลแม่แตง เรียกว่า แขวงแม่กะ โดยมีขุนแตง (แต๋ง) เป็นผู้ปกครองแขวง และต่อมา พ.ศ. 2450 ได้ย้ายมาตั้งที่บ้านเหล่า (ป่าเส้า) หมู่ที่ 2 ตำบลสันมหาพน ทางการได้ยกฐานะเป็นอำเภอมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2450 เรียกว่าอำเภอสันมหาพน โดยมีนายอำเภอคนแรกชื่อ ขุนมิกสันสุรบาล (ฟ้อน) ป. แต่เนื่องจากอำเภอสันมหาพนตั้งติดกับลำน้ำแม่แตง จึงเปลี่ยนชื่อเป็น อำเภอแม่แตง มาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2458 เป็นต้นมา และได้ย้ายที่ว่าการอำเภอออกมาตั้งอยู่ในที่ปัจจุบัน เมื่อ พ.ศ. 2502 โดยมีนายอำเภอชื่อ ร.ต.ท. แก้ว เนตตโยธิน เป็นนายอำเภอในสมัยนั้น จนกระทั่ง พ.ศ. 2544 นายอำเภอชุมพร แสงมณี เห็นว่าที่ว่าการอำเภอหลังเก่าได้ชำรุดทรุดโทรมลงมาก จึงได้ทำการเสนอของบประมาณจากทางราชการ และได้ทำการก่อสร้างที่ว่าการอำเภอหลังใหม่ขึ้นแทนที่หลังเก่า โดยใช้ระยะเวลาในการก่อสร้างเพียง 6 เดือนและสร้างเสร็จเมื่อวันที่ 23 กันยายน 2544 โดยมี ฯพณฯ นายกรัฐมนตรี ดร.ทักษิณ ชินวัตร เป็นประธานในพิธีเปิด
ที่ตั้งและอาณาเขต
อำเภอแม่แตงตั้งอยู่ทางตอนเหนือของจังหวัดเชียงใหม่ มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอและจังหวัดใกล้เคียงดังนี้
ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอเชียงดาว
ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอพร้าว
ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอดอยสะเก็ด อำเภอสันทราย อำเภอแม่ริม และอำเภอสะเมิง
ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอปาย (จังหวัดแม่ฮ่องสอน)
การแบ่งเขตการปกครอง
การปกครองส่วนภูมิภาค
อำเภอแม่แตงแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 13 ตำบล 120 หมู่บ้าน ได้แก่
ลำดับที่ | อักษรไทย | อักษรโรมัน | จำนวนหมู่บ้าน | ประชากรทั้งหมด (พ.ศ. 2559)[1] |
ประชากรแยกตามส่วนท้องถิ่น (พ.ศ. 2559)[1] |
|
---|---|---|---|---|---|---|
1. | สันมหาพน | San Maha Phon | 10 | 6,576 | 6,576 | (ทต. สันมหาพน) |
2. | แม่แตง | Mae Taeng | 8 | 4,428 | 4,428 | (ทต. แม่แตง) |
3. | ขี้เหล็ก | Khilek | 11 | 9,806 | 1,982 7,824 |
(ทต. สันมหาพน) (ทต. จอมแจ้ง) |
4. | ช่อแล | Cho Lae | 6 | 4,443 | 4,443 | (ทม. เมืองแกนพัฒนา) |
5. | แม่หอพระ | Mae Ho Phra | 9 | 5,394 | 5,394 | (ทต. แม่หอพระ) |
6. | สบเปิง | Sop Poeng | 13 | 7,865 | 7,865 | (อบต. สบเปิง) |
7. | สันป่ายาง | San Pa Yang | 6 | 3,742 | 3,742 | (อบต. สันป่ายาง) |
8. | บ้านเป้า | Ban Pao | 7 | 3,684 | 3,684 | (อบต. บ้านเป้า) |
9. | ป่าแป๋ | Pa Pae | 13 | 6,126 | 6,126 | (อบต. ป่าแป๋) |
10. | เมืองก๋าย | Mueang Kai | 5 | 1,627 | 1,627 | (อบต. เมืองก๋าย) |
11. | บ้านช้าง | Ban Chang | 5 | 3,915 | 3,915 | (อบต. บ้านช้าง) |
12. | กึ้ดช้าง | Kuet Chang | 8 | 5,273 | 5,273 | (อบต. กึ้ดช้าง) |
13. | อินทขิล | Inthakhin | 19 | 12,820 | 8,586 4,234 |
(ทม. เมืองแกนพัฒนา) (ทต. อินทขิล) |
รวม | 120 | 75,699 | 43,467 (เทศบาล) 32,232 (อบต.) |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
ท้องที่อำเภอแม่แตงประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 13 แห่ง ได้แก่
เทศบาลเมืองเมืองแกนพัฒนา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลช่อแลทั้งตำบลและบางส่วนของตำบลอินทขิล
เทศบาลตำบลสันมหาพน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสันมหาพนทั้งตำบลและบางส่วนของตำบลขี้เหล็ก
เทศบาลตำบลอินทขิล ครอบคลุมพื้นที่ตำบลอินทขิล (เฉพาะนอกเขตเทศบาลเมืองเมืองแกนพัฒนา)
เทศบาลตำบลแม่หอพระ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่หอพระทั้งตำบล
เทศบาลตำบลจอมแจ้ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลขี้เหล็ก (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลสันมหาพน)
เทศบาลตำบลแม่แตง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่แตงทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลสบเปิง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสบเปิงทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านเป้า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านเป้าทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลสันป่ายาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสันป่ายางทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลป่าแป๋ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลป่าแป๋ทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองก๋าย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเมืองก๋ายทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านช้าง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านช้างทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลกื้ดช้าง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกื้ดช้างทั้งตำบล